Film Cicha prezentowany uczniom szczecińskich szkół podstawowych w Muzeum Narodowym w Szczecinie w ramach projektu „Spotkanie z Innym”, opowiada historię sześcioletniej Mariam, która wraz z mamą, w poszukiwaniu lepszego życia, wyjechała z Iranu do Szwecji. Cicha w reżyserii Emelie Wallgren i Iny Holmqvist to film poruszający ważne tematy dotyczące braku zrozumienia w relacjach międzyludzkich wynikających z różnic kulturowych, językowych i religijnych.

Film ten był podstawą do dyskusji i działań warsztatowych prowadzonych z dziećmi. Wspólnie z uczniami i nauczycielami próbowaliśmy odpowiedzieć na wiele skomplikowanych pytań, znaleźć dogodne rozwiązania trudnych sytuacji, wczuć się w rolę „Innego”, odnieść się do sytuacji w najbliższym środowisku, w szkole. Stworzyliśmy mapę „Pomocnych dłoni” skierowanych w kierunku bohaterki filmu i każdej innej osoby, która mogłaby znaleźć się w podobnej sytuacji. Każdy odrysował swoją dłoń, wpisał w nią własne imię i umieścił na naszej mapie, a później przygotował w formie graficznej (rysunek, komiks) lub opisowej swoje pomysły, które były odpowiedzią na pytania – co mogę zrobić, aby poznać „Innego” i aby poczuł się ze mną dobrze? Co chciałabym/chciałbym, aby inni zrobili wobec mnie, by łatwiej było mi się zaaklimatyzować w nowym środowisku?

Uczniowie przekonali się, że kluczem do zrozumienia drugiego człowieka jest próba zobaczenia świata jego oczami i takie doświadczenie często weryfikuje nasze postawy i zachowanie. Zarówno film jak i warsztaty kierowane do najmłodszej grupy uczestników projektu cieszyły się ogromnym zainteresowaniem. Prace powstałe w muzeum zabierano do szkół, gdzie kontynuowano dyskusję próbując znaleźć odpowiedź na pytanie – czy świat wszędzie i dla każdego jest taki sam i czy wszystko jest w rzeczywistości takie, na jakie wygląda?

Pisząc projekt w maju 2015 roku nie zdawaliśmy sobie sprawy, że kilka miesięcy później temat „Innego” stanie się tak ważny w całej Europie. Słowa Ryszarda Kapuścińskiego znów stały się dla nas drogowskazem.

„Trzy możliwości stały zawsze przed człowiekiem, ilekroć spotkał się z Innym: mógł wybrać wojnę, mógł odgrodzić się murem, mógł nawiązać dialog.”

Po wielu spotkaniach i rozmowach z uczniami oraz nauczycielami wierzymy, że pomimo lęku, dialog jest możliwy. W sytuacji codziennej, kiedy w naszej szkole, pracy, sąsiedztwie pojawia się osoba z innego miasta, kraju, kontynentu, wyciągamy do niej pomocną dłoń, bo przecież my też jesteśmy Inni dla Innych.

warsztaty do filmu Cicha fot. Dorota Baumgarten Szczyrska